eindelijk vervolg op verhalen :-)

Dag 4 – 16/3/2015: Ngorogokrater

Vandaag naar Ngorogoro geweest. Speciaal daarvoor vroeg uit de veren (6u) maar om 7.30u kwam de boodschap dat we ‘eventjes’ moesten wachten … tot 9 u !

Nadat de gids veel papieren ingevuld had, konden we het park inrijden. Direct zaten er overal veel grote apen = baboons. Na een uurtje rijden waren we onderaan de krater (2400m hoog). De binnenkant van de krater is 21 op 19 kilometer (keigroot dus). Overal zaten zebra’s, gnoe’s, apen, leeuwen, neushoorn, nijlpaard, antilopes groot en klein, hyena’s, vossen, speciale vogels (ik ben daar geen grote kenner van dus namen van soorten ontbreken hier). We hebben hyena’s een baby gnoe zien doden en verscheuren. Blijkbaar zijn hyena’s luie dieren die een snelle makkelijke hap prefereren (baby gnoe dus).

We zijn ook nog op zoek gegaan naar gieren, maar deze hebben we niet gezien.

Bij het buitenrijden van het park, moest onze gids opnieuw papieren gaan invullen – wij bleven in de auto zitten. Naast ons stond een lege jeep en we zagen een aap in de auto kruipen om te zien of er iets te eten lag. Hierop zei ikzelf nog “hoe kan je hier zo “stom” zijn om je vensters open te laten. Aan de andere kant van onze jeep zagen we een hoop afrikanen met een geweer het bos in trekken en iets verder een aap met pijltjes beschieten – we vroegen dus aan 1 van deze mensen waarom ze dit deden en terwijl hij aan het uitleggen was, zat ik dus naar links geleund om mee te luisteren – plots draai ik me om en zit er op mijn venstertje (dat open stond) een megagrote Baboon (dus echt op 10cm afstand) Ik schrok zo hard dat ik heel hard beginnen kressen ben en Philine kreste mee omdat ik kreste J ik denk dat de aap van schrik van onze kressen van de jeep is gesprongen … maar was me dit even schrikken zeg – ik dacht echt dat hij ging krabben of bijten. De man had net uitgelegd dat die andere aap in slaap gedaan werd om ofwel ver weg terug vrij gelaten te worden ofwel gedood te worden omdat hij toeristen lastigviel en zelfs aanviel. Bij deze gingen ze “mijn aap” ook vangen :-S

Er was keiveel wind in het park en dus stof alom. Eens thuis zag onze huid rood van het stof + alle kledij was rood. Dus een uitgebreide douche was echt welkom. Door de weinige regen is er heel veel stof en ’s avonds is ons haar 1 strobaal, dus 2x douchen op een dag is een must … gelukkig dat we zo’n mooi verblijf hebben.

s’ Avond probeerden we voor het eerst in een chic hotel (country lodge) te internetten en dat is een flop L Ik had graag eens wat foto’s gepost op facebook/blog …  + werkmail nagelezen + maar helaas. Dat hotel waar we nu dus op internet proberen te geraken is echt mooi : een mooie tuin met veel groen en bloemenpracht, een zwembad en errond allemaal bungalows die prachtig ingericht zijn, dit alles voor een dagprijs van 125 €/pp/nacht = megaduur dus!! Maar internet is dus niet zo ideaal en de cocktails trekken ook op niet veel.

Vanavond kwam John onverwacht langs dus hebben we samen gegeten. Hij had geen aangepast programma mee waardoor het moeilijk is om zijn planning te volgen, maar hij zei dat de komende dagen ‘busy busy busy’ zouden zijn. Morgen gaan we naar Endallah (zo begrepen we het toch). Toen vertelde John dat we morgenochtend onze kamer moeten leegmaken omdat die tijdens 1 nacht afwezigheid (we overnachten morgenavond bij John in Endallah) wordt verhuurd. Dus alles terug inpakken L echt niet fijn bij deze hitte en zo laat ’s avonds maar te weten komen …

We zijn ‘s avonds ook nog naar de studenten geweest om af  te spreken wanneer ze lessen geven, wanneer eindevaluatie doorgaat, vergadering voorbereiden…. Ook een valies van hen hadden we nodig om alle medicatie en medisch materiaal mee uit Belgie te verdelen over 2 valiezen : 1 voor Karatu Hospital en 1 voor Endallah.  Dus nog een hoop inpakwerk en opruimen vanavond. Nu lig ik KO in bed en  hopelijk zal ik beter in slaap vallen dan de afgelopen dagen.

Dag 5: 17/3/2015: rondrit langs meerdere scholen en “ziekenhuizen”

Vroeg in de ochtend moesten we vertrekken want we hadden het volgens John “busy busy busy” – het was echter wel allemaal op z’n Afrikaans – overal eerst een praatje maken, een gastenboek invullen (ik denk dat we in totaal zeker 10 x onze namen en van waar we komen moesten invullen.

Hieronder sommen we de verschillende plaatsen op die we bezochten met ons “gevoel” erbij ivm toekomstige stageplaatsen:

1.   Karatu Health Centre

Goede stageplaats voor vroedkunde (60 – 70 bevallingen/maand)

ZH verpleegkunde/Pediatrie eventueel

-          Mee consultatie doen bij dr outreach centre

-          Controle pre- en postnataal

-          Opvolging kinderen (soort K&G)

OK in opbouw – zou volgend jaar operabel zijn, maar weten niet in hoeverre ze hier veel operaties gaan doen en dan nog welke en hoe …

Ambulance beschikbaar + brommer ambulance

HIV testen + behandeling opstarten

2.   Karatu Counsil office

Bezoek Stadhuis + boek tekenen

gesprek met dr Lucas (=hoofd van alle artsen in Karatu) maar begrepen hem niet zo goed, hij mompelde veel binnensmonds – John was weg – we denken begrepen te hebben dat hij “toestemming” geeft om in meerdere scholen en “ziekenhuizen” studenten te sturen?

3.    Dr Wilbroad Slaa Secundary school

(gesponserd door Belgische organisatie  “De Klinge”)

(+/- 200 studenten)

Speech door John, zijn assistent en dan (plots ) ook door onszelf voor hele school (studenten stonden buiten in de zon, wij op een terras in de schaduw :-S

Boek tekenen + rondleiding door hele school – school in uitbreiding (labo, chemistry, …) (in elke secundary school die we bezochten zijn ze deze zelfde uitbreiding aan het doen)

Even wat toelichting over het onderwijssysteem in Tanzania:

-          Eerst kunnen kinderen naar “chekechea” is een soort kinderopvang vanaf 3-4jaar tot ze naar de primary school gaan

-          Nadien kunnen ze naar Primary school vanaf 7 jaar – dit duurt ook 7 jaar – dus tot ongeveer 14jaar (sommigen starten pas later en zijn dus ouder)

-          Secundary school is 4 jaar – normaal dus van 14 jaar tot 18 jaar – van form 1 tot form 4 – dit is O-level (je ziet hier echter ook studenten zitten die heel wat ouder zijn)

-          Nadien kunnen ze nog 2 jaar verder doen in secundary (niet in elke school) voor A-level te behalen – dus van 18 jaar tot 20 jaar

-          “university” is dan 4 jaar – maar voor verpleegkunde/vroedkunde (=1 opleiding) is dit opgesplitst in 2 jaar HBO5niveau (of zelfs nog minder) en 1 of 2 jaar voor Bachelor niveau (hier spreken ze elkaar tegen, de ene zegt 1 jaar, de andere zegt meer – dit heeft dus nog niemand ons deftig kunnen uitleggen)

4.   Florian Secundary school

Dit lijkt ons een goede stageplaats

Zij hebben bijvoorbeeld ook het A-Level onderwijssysteem

Studenten zouden mogen logeren in housing for teachers – we hebben dit echter niet gezien, dus dit moet zeker eerst nagevraagd worden of dit “deftig” genoeg is voor Belgische studenten – John zei overal dat de housing in orde zou komen, dat hij hiervoor zou zorgen – hij weet ook wel wat wij verlangen (stromend water, deftig toilet, mogelijkheid om te koken en liefst elektriciteit en een frigo) – maar voor er studenten gestuurd worden, zouden we dit best laten “controleren” door Steven of Vincent of ??? blijkbaar is Endamarariek Health Centre niet zo heel veraf en zouden ze ook daar kunnen logeren bij zuster (zie verder in verslag)

Dit is een grotere school – 600 studenten

Er is op dit moment een Amerikaanse docent, maar die zijn termijn zou aflopen in oktober – dus waarschijnlijk zal hij weg zijn voor volgende studenten – hij zag er wel al wat “verAfrikaanst” uit J - volgens hem is er nood aan leerkrachten voor fysica, mathematics, chemistry and biology.

Ook in deze school is een labo en bibliotheek in opbouw.

5.   Endamarariek Health Centre

Dit ligt niet zo ver af van Florian Secundary school

Zou een goede stageplaats zijn voor vroedvrouwen (we zagen het bevallingsboek en er waren in maart al 25 bevallingen geweest op 17/3 – dus 1 à 2 bevallingen per dag? – we zagen echter niet de vorige maanden ???)

We zagen 2 operatiezalen:  de ene een “kleinere” waar ook kleinere en snelle ingrepen gedaan werden – de andere was echter op slot, maar we mochten aan de deur een kijkje nemen: het was er heel proper (net gepoetst met javel, daarom dat we niet verder konden) – het deel dat we zagen was de omkleedruimte waar echt proper en vuil gedeelte van elkaar gescheiden was – en dan een deur door was de grotere operatiezaal waar grotere ingrepen (ik vermoed keizersnedes, breuken na motorongelukken e.d.) werden gedaan. Propere eerste indruk.

We zagen ook proper en goed materiaal – er is ook een labo, sterilisatie, …

Dr Bayo leek ons een zeer betrokken arts – hij deed een ronde met ons over de verschillende wards en bij elke patient bleef hij even een praatje maken en legde hij ons uit waarom deze persoon hier was … ook de borstvoeding en fysiologische bevallingen leek hij heel erg belangrijk te vinden

Verder is er in dit Health Centre ook een “outreach department” = een soort K&G en ook wel prenatale consultatie – hier zou een pediatrische verpleegkundige de vroedvrouw goed kunnen aanvullen.

Wij denken dat hier niet zoveel patienten zijn voor ziekenhuisverpleegkunde, maar wel voor vroedkunde en voor pediatrische verpleegkundigen.

Qua logement zouden ze bij zusters kunnen slapen en blijkbaar waren hier in het verleden ook al “blanke” studenten die hier verbleven. Dr Bayo was niet zeker maar dacht dat het maar 1OUS dollar is per maand en goed in orde is. We hebben het ook zelf niet gezien, maar ook dit zou John in orde brengen.

6.   Office Counsil Secretary Karatu

Hier moesten we denken we even langsgaan zodat de secretaris van John ons kon “bewijzen” hoe druk hij het wel niet heft. Zijn bureau lag vol dossiers waar hij nog moest aan werken. Hier in Tanzania moeten alle documenten langs meerdere personen passeren met handtekening en goedkeuring voor er iets kan gedaan worden … dus veel blabla J

Ook hier moesten we dat gastenboek ondertekenen …

è Geen meerwaarde – eerder tijdverlies

Ondertussen was het al ver over de middag en begon onze magen toch wel serieus te knorren – ze stopten ergens in een klein dorpje en kochten ons een frisdrank – een hele tros overrijpe bananen en droge koekjes die niet zo heel erg lekker waren. Dit moest dus ons middagmaal voorstellen :-S

7.   Getamock Secundary and Primary school

Deze stageplaats Is blijkbaar reeds gekend bij Thomas More voor Secundary school – op dit moment staan er 2 studenten voor primary school. Voor deze dames is het contact tussen Paul (verantwoorderlijke school? En John Mahu wat misgelopen en we merken duidelijk dat John hiervoor boos is (erkenning en titels zijn hier heel belangrijk blijkbaar! ) hij trekt hem dan ook niet zo heel erg veel aan van deze 2 studenten …

We moesten ook hier een speech geven voor de studenten – ook kleinere school – 200 tal studenten – enkele O level – kregen ook hier een kleine rondleiding voor secundary school.

Maar onze meisjes van TM gaven ons een “betere” rondleiding door hun primary school en toonden ons wat zij toch al hadden kunnen bereiken bij deze kinderen die geen Engels kunnen – ze konden toch al wat woordjes koppelen aan gezichtjes bijvoorbeeld: Angry, happy, sad … de leerkracht kwam dan en die liet hen iets opzeggen in het Swahili – de kinderen leren hier echt superhard vanbuiten leren.

De studenten toonden ons dan ook hun “verblijf” – ze woonden in het huisje van Paul – hij was hier zelf wel maar 3 weken van hun hele verblijf maar toch kan dit niet dat ze bij een man in huis moeten wonen en dat zij dan ook voor zijn eten moesten zorgen enzovoort. Het huisje laat serieus te wensen over: geen toilet (echt gewoon een gat in de grond in een kleine ruimte: vuil, vies, stinkend … ) geen douche (ook hier een kleine ruimte (naast deze stinkende “toilet”) zonder stromend water, dus met een emmer behelpen de meisjes zich …) een minizonnepaneel voor een minimum hoeveelheid stroom – net voldoende om GSM op te laden – maar wel geen ontvangst voor GSM of internet …

De kinderen krijgen nog lijfstraffen = slaan met stok op hun handpalmen of in knieholtes bij fout antwoord of vuile kledij of … de meisjes hebben wel al verkregen op deze 6 eerste weken dat als zij lesgeven zij de “baas” zijn en dat er dan ook geen lijfstraffen gegeven worden. Ze merken ook dat ze nu na 6 weken dus al minder lijfstraffen zien gebeuren dus ze hebben het gevoel dat het toch mindert. In de secundary schools die wij bezochten beweren ze dat het daar niet meer gebeurt, maar de TM studenten hebben het in hun secundary school ook al zien gebeuren. Sommigen zeggen dat ze die stok die ze altijd bij de hand hebben, gebruiken als “pointer” :-S jaja en wij geloven dat echt!

8.   Mahaha (nieuw dorpje)

Na een hele rit echt of road kwamen we aan in een “nieuw” dorpje –

Hier deden ook opnieuw eerst John en dan zijn secretaris een hele speech, waarna wij ook moesten zeggen wie we waren en wat we hier kwamen doen (het moest allemaal vertaald worden in Swahili) we vragen ons echter wel af wat zij allemaal gezegd en beloofd hebben, want dan spreken ze altijd Swahili …

John probeerde ons op deze manier aan te tonen hoe ver vrouwen en kinderen wel niet moeten stappen voor healtcare. Hij stelde daar zijn nieuw project voor: een ambulance (die hij wil kopen met sponsering van Belgen)als rijdend ziekenhuis.  Iedereen was laaiend enthousiast en waarschijnlijk denken ze nu dat er volgend jaar al veel geld uit Belgie hun richting uitkomt.

9.   Ander klein dorpje ver van Endallah

Idem Mahaha - Hij wou ons aantonen dat dit echt wel heel erg noodzakelijk is. Hij heeft gelijk dat het echt onmenselijk is om als zwangere vrouw uren (of soms dagen) te moeten stappen om bij een health centre te geraken – maar wij hebben hem nadien ook onze bezorgdheid meegedeeld als hij een mooi uitgeruste ambulance zou hebben, waar zelfs vrouwen in nood zouden kunnen in bevallen e.d. MAAR als daar geen deftig gekwalificeerde vroedvrouw of verpleegkundige mee is met deze ambulance dat het even erg of misschien zelfs nog erger is voor deze vrouwen …

De beste uitrusting met “slechte” verpleegkundigen = dood en heel veel geld verloren …

10. Endallah john thuis

Vrij laat kwamen we dan eindelijk aan bij onze slaapplaats (ah ja het was deze ochtend plots voor 2 nachten dat we hier gingen blijven … dus gelukkig hadden we allebei 2 verse onderbroeken mee J)

De kamers waren oké maar heel erg basic – wel douche aanwezig maar ook hier niet zoveel water dat er uitkomt en water uit een reservoir (dus met een geurtje :-S) – ook wel een normale toilet en bedden waren voorzien van muskietennet … in orde maar basic. (we zijn meer gewoon en dus al wat verwend waarschijnlijk J)

Het dinner om 19u30 (ons ontbijt was vroeg geweest en dit was onze eerstvolgende maaltijd die dag) smaakte heel erg lekker – we staan er verbaasd van hoe ze zo lekker kunnen koken op hun zo basic keukentje (zie foto’s)

Hier hebben we heel eerlijk en lang gesproken met John over de ervaringen van de studenten en ook hier hebben we hem verteld dat zijn idee van een rijdend ziekenhuis super is MAAR …

We hebben echt veel issues aangehaald waar onze studenten het moeilijk mee hebben:

è Steriliteit en hygiëne (vuilheid) – voorbeelden:

o   Ze doen wel echte steriele handschoenen aan voor de bevallingen, maar eens ze die aanhebben raken ze nog eerst 100 keer de patient, het bed, … allerhande zaken aan die absoluut niet steriel zijn, maar hun handschoenen zijn dit volgens hen wel nog altijd, want ze mogen dan wel niets meer halen of nemen of …

o   Overleden baby’s in blakende zon leggen, naast “steriele” materialen, waar alle toekomstige mama’s moeten langskomen (nu hebben ze al een papier gehanden dat deze baby’s naar het mortuarium moeten gebracht worden en tot nu toe hebben ze hier geen dode baby’s meer gezien …)

o   Materiaal voor bevalling (kochers, schaar, naaldvoerder) worden niet gesteriliseerd enkele malen “afgewassen” en dan ingepakt alsof ze steriel zijn en ze worden nadien ook behandeld alsof ze steriel zijn

o   De korentang om “steriel” materiaal mee te hanteren zit in een bakje dat al jaren niet meer gesteriliseerd is en dat vol dode insecten en stof zit …

è Motivatie en verantwoordelijkheid van verpleegkundigen – enkele voorbeelden:

o   Vitale parameters niet nemen, wel noteren in “dossier” of wel nemen maar iedereen heeft 12/7 cmHg en 37,2° C …

o   Bloed aanhangen en geen vitale parameters opvolgen, na een uur merken dat het infuus niet loopt …

o   Afdeling verlaten en uren wegblijven – studenten runnen afdeling dan alleen

è Materiaal en handelingen – voorbeelden:

o   Geen of bijna geen episiotomiescharen beschikbaar – soms moeten studenten met een klein “nagelschaartje” een episiotomie plaatsen …

o   VIS A TERGO (= duwen op de buik van de mama door de vroedvrouw om de bevalling te “bevorderen”) wordt bijna altijd toegepast, terwijl ze theoretisch goed weten dat dit niet mag, dat dit gevaarlijk is voor placentaloslating …

o   Er wordt heel veel AB gebruikt postnataal, maar er zijn toch megaveel infecties (als je al het voorgaande leest, hoort, is dit natuurlijk niet te verwonderen)

Het was een urenlang gesprek en John werd bleker en bleker, hij was echt heel onaangenaam verrast, hij is nadien ook direct in zijn bed gekropen want hij voelde zich hier echt niet goed door. Hij heeft ons wel op het hart gedrukt dat wij en de studenten dit morgen in de vergadering echt open en bloot moeten zeggen, want dat hier iets moet aan gebeuren. We zijn heel erg benieuwd. Ook wel tijdens dit gesprek (zoals altijd) heeft hij zeker 5 keer zijn telefoon aangenomen of zelfs zelf gebeld … de GSM gaat hier echt voor op alles.

Dag 6 – 18/3/2015: Karathu Lutheran hospital and school

Van Endallah reden we op een klein uurtje terug naar Karatu voor een overleg met verschillende mensen.

Eerst kregen we een rondleiding in de school met directrice “Elly” aan slakkentempo – er zaten niet zoveel studenten in de klaslokalen. De school bestaat nu nog maar het 2e of 3e jaar en ze hebben 2 opleidingen: Nursing/Midwifery (= 1 opleiding) en “Clinical” (? We weten zelf niet goed wat deze opleiding inhoud) – beide opleidingen zijn maar 2 jaar na hun Secundary school O Level )-  er zitten maar enkele studenten met A-Level.

In het skillslab is wel veel materiaal voor vroedkunde maar geen poppen om op te oefenen. Er staan wel 2 bedden, maar het is in 2 containers  en de bedden staan tegen de muur, dus niet praktisch. Er is amper plaats voor enkele studenten tegelijkertijd. Het materiaal wordt blijkbaar “geleend” van overheid voor beginperiode school. School bestaat nu pas zijn 2e jaar – volgend jaar moeten ze veel materiaal teruggeven (=quasi leeg skillslab) studenten mogen materiaal uitlenen – bijvoorbeeld bekken en popje bij studenten gezien op hun kamer – dit was dus uitgeleend materiaal van skillslab. Docenten nemen materiaal mee naar leslokaal – in skillslab zelf wordt geen les gegeven. Wij stellen ons de vraag of dit vaak gebeurt, want materiaal ziet er nog heel nieuw uit.

2 klassen gezien, met weinig studenten in – middagpauze? Ook examens bezig blijkbaar? Grote lokalen –

studenten staan ook op stage in dit ziekenhuis.

opleiding zelf is twijfelachtig qua structuur en inhoud – informatie is verschillend bij verschillende personen – de ene zegt 2 jaar A2 en 2 jaar bij voor Bachelor – de andere zegt 2 + 1 ??? niemand weet het heel erg juist. Vooropleiding is verschillend: sommige studenten komen uit A-level – de meeste komen uit O-level (zie info gisteren)

Na 2 uur rondleiding in ziekenhuis: elk hoekje gezien met weinig uitleg – studenten moesten uitleg geven – als principal van nursingschool wist ze blijkbaar niet veel over ziekenhuis en gezondheidstoestand van bevolking. Vb % van HIV patienten wist ze niet.

Labo – sterilisatie – operatiezaal – en verschillende wards: mat – surgery – pediatrics – Reproductif Health Centre (soort kind en gezin en pre en postnataal) – outpatient (= soort spoed en opnamedienst / huisartsencentrale )

Onze indrukken:

·         Verpleegkundigen weinig gezien bij patienten – staan in “bureau” te praten, drinken thee … vb tijdens onze rondleiding merkten we een kindje van 1,5 jaar op dat er heel slecht aan toe was – 2 lokale studenten liepen daar rond, deden niets, verstonden bijna geen Engels (opleiding = engelstalig??) – tijdens dit uur dat wij dit kind verder hielpen (proberen voeding te geven, maagsonde geplaatst …) geen enkele verpleegkundige gezien – lokale studenten wisten niet wat, wie, hoe … onze studenten hebben het letterlijk overgenomen omdat ze echt niet wisten hoe dit moest gebeuren … melk te warm om toe te dienen, wisten niet hoe ze een maagsonde moesten plaatsen …

·         Weinig enthousiasme bij directrice, verpleegkundigen, studenten …

o   gewoon bij iedereen (sloef sloef om vooruit te gaan) nooit drukte, verder werken ..

o    bij problemen haast niemand zich om iets te doen vb baby stuipen à medicatie met verkeerde spuit “rectaal” ingespoten (meeste medicatie niet toegediend – want het liep er allemaal naast)

o   patienten die geen familie hebben die komt helpen, worden aan hun lot overgelaten: verpleegkundigen komen niet wassen, helpen zelfs een “doodziek” kind niet omdat zijn mama er niet is  - letterlijk probleem toedekken en doen alsof het er niet is.

·         Vuil in hele ziekenhuis: katten op en onder de bedden – honden lopen vrij rond in het ziekenhuis – incubators (of wat hiervoor moet doorgaan) vuil en vies en niet bruikbaar  - hond bij inkom van afdeling

·         Alles “pole pole” niemand neemt initiatief om iets te veranderen – weten al lang dat plakband niet kleeft vb maagsonde vastgekleefd, maar na een  uurtje had het kind het reeds zelf terug uitgetrokken – ouders worden weinig betrokken – kindje lag alleen in bedje, mama nergens te bespeuren

·         Niemand denkt verder na, geen oplossend vermogen vb geen melk voorhanden – moedermelk in overvloed 1 verdiep hoger op materniteit – ook op eigen ward liggen veel mama’s die nog BV geven

Vergadering met meerdere personen van zowel kerk, opleiding als ziekenhuis. Studenten mochten open spreken over al hun indrukken, ervaringen ( positieve en vooral negatieve.

 (zie verslag studenten)

Iedereen was zeer aandachtig aan het noteren, maar hoeveel hebben ze echt “opgeslagen” en vooral gaan ze er effectief iets aan doen?

Materiaal van Vincent achtergelaten (vooral spuiten, naalden, verbanden, kompressen …) met dubbel gevoel: we willen wel helpen, maar vragen ons af of dit juiste manier is om te helpen.

·         Kennis omtrent alle materiaal ontbreekt vb dialoflow is onbekend …

·         Van elk ding wel iets, maar van niets echt veel, dus hoe duurzaam is deze manier van helpen dan?

·         Met de weinige orde die hier is, zijn we bang dat dit materiaal in een hoekje zal verdwijnen en niet echt zal gebruikt worden L zoals we op vele plaatsen zagen dat er in hoekjes veel boeken en andere zaken terecht komen die ze niet kennen of waar ze niet direct mee weten wat te doen.

·         Weinig respect voor materiaal van ziekenhuis, dus wat gaan ze doen met deze gegeven spullen?

·         Materiaal “verdwijnt” in het ziekenhuis vb stetoscoop van hoofdarts gekregen, binnen kortste keren waren ze deze “kwijt” – dan verplicht om er zelf 1 aan te kopen – deze blijven toch langer meegaan vb geen thermometers in hele ziekenhuis maar 2 te vinden – ooit waren er meer thermometers

Meer nood aan:

·         Mondmaskers en haarnetjes

·         Handschoenen (steriele en gewone)

·         Klevende pleisters

·         Mepore (voor sectiowonde)

·         Episioschaar, korentang en andere instrumenten

·         Thermometers

·         Bloeddrukmeters en stethoscopen

·         Windels

Dag 7  - 19/3/2015: Endallah

’s ochtends kwam een gids (ook John genaamd, maar niet DE John Mahu) ons ophalen. Deze man is een grappige, goedlachse man, hij had echt gevoel voor humor en had een aanstekelig lachje.

De valies met materiaal voor dispensarium moest mee. We zouden secundary school, primary school en dispensarium bezoeken met hem. Omdat alles “dichtbij” was, gingen we te voet. John dus met die megagrote zware valies :-S

In de secundary school werden we eerst in de lerarenkamer onthaald, maar de leraren zaten allemaal te werken en we werden niet echt warm onthaald. 1 man stond op en deed een hele uitleg – waar Philine en ikzelf geen woord van verstonden – dus vroeg ik aan John of hij het eventueel in het Engels kon vertalen – deze moest heel erg lachen want de man had juist heel zijn uitleg blijkbaar in het Engels gedaan :-S – niemand heeft het herhaald of eigenlijk vertaald dus we weten niet wat hij ons verteld heeft. Als ze op deze manier in secundary school lesgeven (want hier zou de hele opleiding volgens hen in het Engels gebeuren) verstaan we nu beter waarom zo weinig mensen hier deftig Engels spreken en verstaan.

Dan bij de directeur in zijn bureau, weeral boek tekenen (Philine vroeg zich af of niet gewoon pif poef paf konden schrijven omdat we ons echt afvragen welk nut dit boek telkens heeft …) aan hem vroegen we ook of in de secundary school de kinderen nog lijfstraffen krijgen, maar hij heeft heel ontwijkend geantwoord (zoals ze altijd doen)

Hij heeft van ver 1 klas getoond, want als we helemaal zouden rondlopen zouden we de studenten te veel afleiden. Wij al blij want dat wou zeggen dat we sneller klaar waren J

Nadien vertrokken we naar primary school en health centre … amai een hele wandeling, voorbij een rivierbedding die nu vol stof lag, want water is er in deze rivier al een 10tal jaar niet meer – ze hebben echt bang als het zo voort gaat voor de bevolking en vooral voor de gewassen … :-S

Primary school verliep ongeveer idem als bij secundary, alleen hebben we hier in de lerarenkamer een heel gesprek gehad met 1 leerkracht die niet begreep hoe wij zonder lijfstraffen de kinderen discipline kunnen bijbrengen – hij vroeg hoe wij dit dan aanpakte – wij vertelden dat we de kinderen op andere manieren “straften” maar dat we vooral probeerden om de kinderen te laten inzien wat goed gedrag is en wat niet kan door te praten en uitleg te geven … dit begreep hij helemaal niet dat dit kon werken. Hij vond lijfstraffen toch beter zodat de kinderen luisterden en deden wat zij wilden. MAAR de stok in zijn hand (zoals bij alle leerkrachten) werd volgens hem niet gebruikt om te slaan, maar als pointer :-S dit hadden we nog al gehoord en we trapten er weer niet in J

De directrice was ergens naartoe, dus bij haar vervanger vulden we het befaamde boek in en we konden weer op pad. De kinderen hadden net speeltijd en we staan verwonderd met wat ze allemaal konden spelen – leuk om te zien dat ze blijkbaar van verschillende grassen of ?? aan elkaar te binden een springtouw maken voor de meisjes en de jongens doen dan aan hoogspringen (amai die kunnen echt hoog springen J) – toen we wat bleven kijken waren er enkele durvers die hun aanloop namen en op een steen hun afsprong namen en een salto deden voor ons … de jongens moesten duidelijk laten zien wat ze konden.

Voordien waren we over de “speelplaats” van de plaatselijke chekechea gelopen (=kleuterschool of kindergarden) en deze kindjes waren echt wel superschattig, ze wilden eerst allemaal naar ons komen, maar hun “juf” joeg hen weg. Wij vroegen haar dan of we toch met de kindjes op de foto mochten en dan knikte ze zo wat “boos” en liep ze naar binnen. De kindjes waren superschattig en wilden allemaal ons eens aanraken en op de foto J echt leuk.

Dan was het eindelijk tijd om onze valies (die John dus nog altijd meesleurde) leeg te gaan maken in het Dispensarium. Het dispensarium is best wel groot en de dokter, dr Simpa (= zoon van Dr Sympa in Karathu Lutheran Hospital) was zeer sympathiek (het zit in zijn naam) en was echt heel blij ons te ontvangen, rondleiden en deze was heel erg geïnteresseerd in alles wat we meehadden, waarvoor het diende enzovoort. Heel andere ervaring dan in het ziekenhuis. Er is een verloskamertje, met in een andere ruimte eigenlijk een veel mooier verlosbed, een arbeidskamer, een vrouwenzaal, de kinderen liggen mee op de vrouwenzaal en een mannenzaal – hier zijn echter maar 2 bedden – in de vrouwenzaal staan er toch zeker 5 bedden J echt wel weinig plaats dus voor echte lange opnames. Ik vermoed dat ze hier dan ook nooit zo lang worden “opgenomen”. Op dit moment lag in geen enkele van de zalen iemand, het dispensarium was dus helemaal leeg. Ze hebben ook een labo, waar ze HIV testen doen en ook suikertesten en basis bloed-, urine- en stoelgang analyse kunnen doen. Een soort apotheek met een grote koelbox voor medicatie die koud moet staan, in de apotheek is wel één en ander voor handen, maar toen we vroegen wat er nog zeker nodig was, heeft Dr Sympa toch een hele lijst opgesomd wat er allemaal nog nodig zou zijn.

Er is ook een outpatient department waar zwangere vrouwen op consultatie komen en ze nadien met hun baby komen om te wegen en vaccinaties te krijgen.

Hier hadden we echt wel meer het gevoel dat ze blij waren met wat we meehadden en dat ze het ook nuttig zouden kunnen gebruiken, maar enkele zaken waren misschien toch wel wat te “hightech” J

Ivm stagemogelijkheden denken we dat een vroedvrouw en een verpleegkundige hier misschien eens enkele dagen zou kunnen meedraaien maar zeker niet meer dan 1 van elk en zeker niet langer dan enkele dagen – er is gewoon te weinig te doen£. Buiten het weinige werk wel een goed gevoel bij de werking van dit dispensarium.

Na een stevige wandeling terug, want nu was het bijna de hele tijd bergop en het was bijna middag, dus blakende zon, aten we een lekkere lunch bij mama Happy (= vrouw van Jonh Mahu, zij noemen hier de mama’s naar hun eerstgeboren kind, dus Happy is de eerste dochter van John en haar en daarom noemt zij mama Happy J leuk idee J ik ben dus mama Linde, maar neen ik ben moeke Linde en Karlijn J)

De wandeling was wel warm en zwaar, maar de 30 kleine kindjes die met ons meestapten naar huis na een half dagje chekechea maakten dit minder zwaar J ze waren superschattig handjes vasthouden en niet meer willen loslaten om eens een ander kindje haar handje vast te houden. Als ze mijn hand vasthadden, wreven ze vaak met hun andere handje over mijn hand – precies om te zien of dat wit er niet afging en het eronder toch ook zwart zag zoals bij hen J superlief en schattig. Op een bepaald moment vroegen we aan John of zij niet een liedje wilden zingen voor ons – ze hebben een poging gedaan om hun ochtendliedje – hoe ze zich moeten wassen enzo – te zingen, maar ze waren heel erg verlegen en dufden niet. Op het einde hebben wij de paar die toen nog overbleven, want af en toe sloeg er eentje af omdat ze thuis was, het liedje “hoedje van papier” geleerd – keischattig om die kleine stemmetjes hoedje van papier te horen zingen.

Na het eten gingen we naar een vieuwpoint. Eerst moesten we echt weer heel erg ofroad (de ergste tot nu toe) tussen rotsen en bomen naar omhoog rijden en daarna nog zelf heel eventjes enkele dikke rotsen beklimmen, maar daar hadden we dan ook een prachtig zicht over … (ik weet niet meer hoe het noemde) – echt wel super super super mooi. Het lokale point of vieuw J

Nadien konden we “huiswaarts” terug naar ons “luxeverblijf” in Karatu Lutheran Lodge. Blij om “thuis” te zijn een douchke te nemen en de studenten terug te zien.

Nadien zijn we naar die bar met de boten iets verderop de straat geweest om iets te drinken en te vragen of we daar eventueel op internet konden. En jawel het lukte en het lukte eigenlijk veel beter dan aan het zwembad J toch even kunnen chatten via FB met de dochters en enkele fotootjes geplaatst. Mailbox van leuven kreeg ik weeral niet open :-S spijtig want in het weekend zou ik misschien wat tijd hebben om eens mails te lezen en beantwoorden, maar het zal dus echt pas zijn voor als ik terug in België ben.

Op tijd in ons bedje.

Dag 8 - Vrijdag 20/3/2015:

Meewerken in het ziekenhuis met studenten

De dag begon vroeg want vandaag zouden we mee gaan werken in het ziekenhuis met onze studenten. Heel erg hopend op een bevalling, was ik al vroeg uit de veren, ik kon om 5u al niet meer slapen ;-) Om 6u30 gingen we ontbijten om nadien toch nog eventjes te moeten wachten op de dames, nadien met een jeep van het ziekenhuis met ongeveer 12 personen (letterlijk op elkaar’s schoot) Voor je in het ziekenhuis gaat werken, moet je eerst naar de mis (hier stonk het echt heel hard) het duurde ook wel vrij lang, zeker de preek in het swahili waar we dus niets van begrepen. Het zingen en dansen was wel leuk.

Na de mis is er elke ochtend een “morningreport” waar de briefing aan de staf van het ziekenhuis gebeurd, hier wordt dus elke ochtend in het Engels gebrieft over alles wat er ’s nachts gebeurd is. Deze nacht waren er 4 spontane bevallingen geweest en 2 keizersnedes + een curettage van een failed abortion. Verder in het ziekenhuis ook nog 1 en ander, maar dit is wat ik onthouden heb J

Hierna trokken we richting materniteit, want in de report was ook verteld dat er om 6u een dame was binnengekomen met 6 cm ontsluiting. Eenmaal op verloskamer zagen we dat deze dame niet zo goed in arbeid was en na om 8u30 een Vaginaal onderzoek bleek ze geen verder ontsluiting te krijgen en de baby bleef hoog zitten – haar vorige kindje was al 13 jaar en het vorderde niet zo goed. Er werd besloten dat het een keizersnede moest worden. We zijn wel mee mogen gaan kijken naar de keizersnede. De arts die de beslissing had genomen en die dan ook de keizersnede deed was wel bekwaam – hij deed alles op een correcte manier – de studenten hebben hier al heel wat gezien en meegemaakt en ze zeiden dat ze deze arts niet kenden, maar dat hij echt één van de betere artsen was die de keizersnede mooi deed en ook veel uitleg gaf aan de vrouw. Ze denken dat het misschien kwam omdat wij er bij waren.

Na de keizersnede hebben we mama en baby op de materniteit geïnstalleerd en gingen we nog eens kijken op verloskamer – er lagen enkele mama’s in arbeid – waarvan 1 op 6 cm een 2e kindje – omdat het ondertussen al voorbij 11u was en we honger kregen zijn we eerst een boterham gaan halen in de studenten”refter” aan de school. Heel lekker en een goed gesprek met de studenten over al hun ervaringen al hier in Tanzania Karatu Lutheran Hospital.

Terug naar verloskamer – ze waren ons al 15 min aan het zoeken, want die mama met 2e kindje was ondertussen bij Anissa (verpleegkunde studente van Thomas More die ondertussen al 6 weken “opgeleid” is tot assistent vroedvrouw door onze 2 dames) en een lokale verpleegkundige.

Er lagen nog heel wat dames op ons te wachten – samen met Mieke heb ikzelf een mooie bevalling gedaan bij een jong meisje van 19 jaar die besneden was. De lokale verpleegkundige was al 2 x komen zeggen dat ik zeker een episiotomie moest doen hiervoor, maar ik zag nog geen reden om dit te doen, dus is ze bevallen zonder episiotomie met een klein scheurtje naar voren. Dit heb ik dan ook kunnen hechten J joepie vanaf nu kan ik dus wel effectief hechten – tot nu toe kon ik het alleen op een varkenspoot of op een kippefilet, maar nu heb ik het op een echte mens gedaan en het ging eigenlijk heel erg goed. De studenten (die ondertussen veel meer ervaring hebben dan ikzelf) hebben me geleid en ook feedback gegeven achteraf – van de omgekeerde wereld gesproken J Maar ik ben echt trots op “mijn” dames, ze doen dat hier heel erg goed.

Na deze dame was het Dorien haar dame die zou moeten bevallen – ze stond al meer dan een uur op volledige ontsluiting en dacht af en toe wat persdrang te hebben – als ze perste veranderde er echter niets – dus lieten we haar eerst nog wat rechtzitten, dan linkerzijlig, rechterzijlig … spijtig genoeg is bij deze dame om 17u ’s avonds, dus al 5 uur op volledige ontsluiting- ondertussen met infuus … beslist om een keizersnede te doen. Hiervoor moeten dan onze studenten de arts aan zijn mouw meeslepen om te komen kijken en nog eens uit te leggen en nog eens uit te leggen zodat hij uiteindelijk wel al de beslissing neemt, maar omdat het al de hele dag zo druk was, zou de keizersnede nog niet direct gebeuren, want de operatiezaal was ook niet vrij.

Mieke had ondertussen een volgende dame op volledige ontsluiting staan en daar zou zij dan de bevalling bij doen … maar ook hier liep het plots niet meer zo snel vooruit, ze duwde wel en het schoof telkens een heel klein beetje op, maar niet zo heel erg vlot, na meer dan een uur persen hebben we eerst samen besloten om spijtig genoeg toch maar een knip te plaatsen, maar ook hiermee wou het niet goed lukken. De arts die er rondliep, kwam op ons aandringen dan toch maar eens kijken, hij maakte de knip nog wat groter en met heel wat aanmoediging heeft de dame na bijna 2 uur persen toch haar kindje ter wereld gebracht. Toen werd duidelijk waarom het niet goed vorderde – de baby zat met zijn hoofdje scheef in het bekken, bijna met zijn oor eerst ipv met zijn achterhoofdje ;-) de baby was ook heel erg uitgeput en had wat stimulatie nodig, hij had al stoelgang gemaakt voor hij geboren werd en had hier toch wat van ingeslikt. Gelukkig hebben Dorien en Mieke met hulp van ons en van de studenten verpleegkunde hier weer getoond hoe sterk ze al zijn geworden en na een paar minuutjes was de baby mooi roze en goed aan het huilen. Toen de mama klaar was (ze moest natuurlijk nog gehecht worden – deels door mezelf en deels door Mieke) hebben we mama en baby naar de kamer gebracht en heeft hij goed aan de borst gezogen. Voor mij bewijs dat hij er helemaal door was en dat alles goed zal komen ;-)

Op verloskamer was het nog steeds een drukte van jewelste- er was ondertussen een mama met een bloeding binnengekomen – ze zeiden 30 weken en bloeding – maar Dorien zei dat deze dikke buik niet kon 30 weken zijn, dat dit een placentaloslating moest zijn omdat er zoveel bloedverlies was en dat ze onmiddellijk naar de operatiezaal moesten. Toch maar eerst eens de harttonen controleren misschien? Dorien hoorde 2 hartslagen (weeral “bewijs” hoe sterk deze dames al zijn op deze 6 weken – met de hoorbuis van pinard een tweeling herkennen is heel erg moeilijk) Plots werd  een heel klein kindje geboren – De studenten hebben dit kleintje de eerste zorgen toegediend, goed geaspireerd en toen was zijn zusje ook daar, deze was nog veel kleiner en was helemaal niet goed, slechte ademhaling, trage hartslag … een vogeltje voor kat hier in Afrika spijtig genoeg. Ze hebben hier niets dat zelfs maar in de verste verte op een couveuse trekt en helemaal geen ademhalingsondersteuning enzovoort. Dus we zouden dit kindje laten gaan. Het broertje was redelijk sterk, maar ook hiervoor vresen we of dit het wel zal halen. Ik heb dan aan de arts van dienst duidelijk gemaakt dat de enige mogelijkheid die er was voor dit kindje om het te halen was dat de mama het 24u op 24u bij haar skin to skin hield, dus Kangoeroe Mother Care. Hij kende dit wel en hij heeft het ook in Swahili aan de mama uitgelegd (denk ik toch) maar toch vrees ik er voor, want als ik iets later paseerde zag ik al dat een verpleger de baby gewoon alleen in bed legde – de mama moest gaan plassen – maar eigenlijk moet ze dit dan ook wel doen met haar baby bij haar, want als hij daar 10 alleen op bed ligt heeft hij veel te koud en zal het weer een hele tijd duren voor hij opnieuw opgewarmd is …

In tussentijd was er nog een kindje op VK gebracht van een mama die een keizersnede had gehad en waar de baby ook in de baarmoeder al stoelgang had gemaakt en dit had ingeademd – dit is heel gevaarlijk voor een baby en zeker hier in Afrika. Philine heeft deze baby een uurtje skin to skin gehouden bij haarzelf (terwijl de baby stoelgang aan het maken was ;-)) maar nadien had hij nog maar 35,8°C en zag hij grauw van kleur en had hij een zeer slechte ademhaling … spijtig genoeg vresen we dat ook dit kindje het niet zal halen hier in Afrika.

Een erg leuke, vermoeiende dag, maar ook wel veel frustraties te merken bij de studenten die hier ondertussen 6 weken staan. Voor ons al zwaar om te zien en te moeten meemaken, maar voor hen zeker. Als ik dit alles zie en meemaak en dan hen hoor vertellen en bezig zie, ben ik er nog meer van overtuigd dat zo’n internationale stage hen op heel wat meer manieren vormt dan alleen maar die bevallingen en arbeiden enzovoort. Ze leren hier zoveeel bij. Spijtig genoeg ook wel veel negatieve zaken, maar ook hiervan groeien ze en worden ze “rijper”.

Dag 9 - Zaterdag 21/3/2015:

Philine zou rond 8u vertrekken richting Ndutu, dus stond ik op om 7u30 om mee te ontbijten en haar uit te wuiven J zoals we al gewoon zijn, kwam Tandao maar een dik half uur later – maar dan vertrokken ze wel ook direct. Er zat nog een zwarte man mee in de jeep die “probably” meeging naar Ndutu? Bizar J

Omdat ik nu toch wakker was en nog heel wat werk te doen heb, ben ik er maar ingevlogen (de batterij van mijn laptop was vol, want ik heb geen schakelstekker mee :-S) na een dikke 2 uur werken, viel de laptop echter uit en was ik verplicht om te stoppen met werken … ik durfde de studenten nog niet gaan storen, want ik vermoedde wel dat zij nog aan het slapen of snoezen waren J  Maar hier is dus echt wel niets te doen als je geen laptop hebt en mijn belwaarde van GSM was ook op, dus ik kon niet smsen met thuisfront … verveling sloeg toe en rond 11u ben ik toch maar naar de studenten gewandeld om te vragen of er 1 van hen mee wou met mij naar “het centrum” om mijn kaart op te laden en of ik eventueel van hen een stekker mocht lenen voor deze 2 dagen. Ze zijn echt superlief en 2 meisjes wilden wel mee – ze zijn ook al echt “verafrikaanst” want het duurde zeker nog een half uur (als het geen uur was) voor we vertrokken J maar pole pole alles komt in orde hier. Aan het winkeltje stonden natuurlijk weer een hele hoop met dingen om te verkopen en ik zag mooie trommeltjes – ik heb goed kunnen afdingen want ik heb er 2 gekocht aan minder dan de prijs van 1 die ze in het begin zeiden – dus ik begin het afdingen onder de knie te krijgen. De trommeltjes hebben met 15 000 shilling gekost, dus dit is 7,5€ echt geen geld! Leslie wist ook waar je cola zero kon kopen (ik had dit hier tot nu toe nog nergens gezien J)

Met mijn stekker, belkaart en trommeltjes in de hand ben ik dan terug naar mijn kamertje getrokken – maar deze stekker wilde niet werken – mijn dikke stekker van mijn laptop wilde er niet in passen :-S – dus na het middageten ben ik dan maar terug gaan bedelen voor een andere stekker en dan kon ik eindelijk nog wat verder werken. De studenten zouden echter binnen een uurtje ofzo naar het FAME hospital gaan om eens een kijkje te nemen en vroegen of ik niet meewilde – natuurlijk wilde ik mee, dit ziekenhuis staat zo befaamd als HET ziekenhuis van Karatu, dus heel benieuwd ging ik mee een kijkje nemen. En het was zeker de moeite waard: mooi, proper, keiveel moderne aparatuur, supervriendelijke mensen, alle verpleegkundigen kunnen Engels (wat in hun Karatu Lutheran Hospital (KLH) niet altijd het geval is) … we mochten na vragen aan de receptie vrij rondlopen in het ziekenhuis. In het eerste gebouw vielen we al om van verbazing: een echt modern echotoestel, handalcohol bij het binnenkomen van een ruimte, een beademingsaparaat zoals we in GHB hebben in operatiezaal, printers, lamineeraparaat, … het rook hier ook super proper en het zag er ook allemaal superproper uit. Dit ziekenhuis is dan ook door US gesponsord en dat zie je aan alle dure aparatuur dat er staat. De patienten zouden bijvoorbeeld voor een bevalling maar 40 USdollar moeten betalen voor opname en alles wat er nodig is tijden hun bevalling – ze moeten dus niet zoals in KLH een pakketje meebrengen met steriele handschoenen, draad, .. – dit is niet zo heel erg veel, maar toch voldoende voor de mensen van hier. Na rond te lopen op een ward waar alles bij elkaar ligt (surgical, medical …) mannen en vrouwen wel gescheiden – in de kamers van 3 personen is een badkamer met toilet en douche, in de kamers met 2 personen niet, deze mogen op de gang komen douchen – er zijn maar een 15 tal bedden op deze afdeling – op dit moment hebben we geen patient gezien. De verpleger/vroedvrouw (hij had 4 jaar gestudeerd – 3 jaar verpleegkunde en 1 jaar vroedkunde – dus ook weer helemaal iets anders dan de verpleging in KLH) wilde graag ons ook de materniteit/verloskamer tonen, deze was slechts open sinds oktober dit jaar. Ook hier vielen we weer om van verbazing – in de eerste verloskamer die we zagen waanden we ons echt eventjes in Gasthuisberg – een hoog/laag verlosbed (dat je het voeteinde kan onderin klappen als het dringend nodig is – een deftige monitor om de baby zijn harttonen en de contracties te meten tijdens de arbeid – een zeer moderne reanimatietafel voor de baby – een mooie badkamer met douche (met warm water) met een normale toilet met bril … echt superdeluxe. De 2e was iets minder modern, maar in vergelijking met KLH een enorm groot verschil. Ook hier hebben we op dit moment geen patient gezien, maar we zijn natuurlijk niet in elke kamer gaan binnenloeren J Hij vertelde ons wel dat er nog niet zo heel erg veel bevallingen waren omdat het nog maar een paar maanden open was en dat de naam nog moet verder verteld worden onder de bevolking – dit kan een reden zijn, maar het kan ook zijn dat het te duur is voor de lokale bevolking … nadien nog in het labo gaan rondwandelen en daar kwam een “oude” blanke vrouw met ons praten, zij is hier 9 maanden/jaar vrijwilligster en de 3 andere maanden gaat ze terug naar US voor haar familie te bezoeken. In US gaf ze les over labo enzovoort, dus hier doet zij de meeste onderzoeken samen met lokale mensen die ze op deze manier opleidt. Ook hier staan de modernste duurste aparatuur en ze kunnen hier heel erg veel – ze kunnen bijvoorbeeld kankeronderzoek doen, zij doen hier het onderzoek, nemen foto’s van de resultaten, sturen deze foto’s door naar US en binnen 24u krijgen ze het resultaat binnen (dus zelfs sneller dan moest het in US zelf gebeuren zei ze zelf J) – ze hebben vorig jaar een dame gehad met lymfoma kanker en ze is dan met hun diagnose doorgestuurd naar Dar Es Salaam omdat daar een kanker behandelingscentrum is en nu loopt ze “genezen” terug rond in Karatu … ze was ook heel erg blij dat de meisjes voorstelden om bloed te geven (hier durven ze dit te doen omdat ze zien dat het hier echt wel proper is enzovoort) ze zei echter dat ze het niet zomaar mogen afnemen om in een “bloedbank” te stoppen (want ze hebben ook wel zo’n bloedfrigo) maar dat ze graag hun telefoonnummers zou krijgen (voor diegenen die hier nog eventjes zijn) en ALS ze bloed nodig hebben, dat zij hen zal bellen en desnoods een driver opstuurt om het bloed te komen afnemen J

Echt wel de moeite om te zien, maar als stageplaats is het dubbel – ik denk dat er te weinig werk is om hier een hele stageperiode te staan EN blijkbaar is er toch wel iets ivm met  John dat dit weeral moeilijk maakt? Vriendjespolitiek???

Nadien nog even gaan douchen – de meisjes mochten Philine haar douche gebruiken voor een lekkere warme douche – alleen de meisjes van Getamock maakten er gebruik van, maar zij waanden zich dan ook wel eventjes in het hemelse paradijs met die warme douche J

Nadien hadden ze mij mee uitgenodigd om in Country Lodge (=poepsjieke lodge verder op de grote baan met een zwembad) te gaan avond eten voor 35 OOO shilling (=17,5€/persoon) voor 5 gangen menu met bediening aan tafel. Ook wel eens leuk om mee te maken, zo’n hele rij mooi aangeklede zwarte bedieners op een rijtje aan uw tafel elk met 2 kommen in hun handen en je mag zelf opscheppen … echt mooi en super lekker eten. Gezellige babbel met meisjes over koetjes en kalfjes – echt pure ontspanning J ik heb me geen moment ambetant gevoeld omdat ik er bij was – ik was een beetje hun mama (sommigen zeiden dit zelfs dat ze door nu met mij wat op stap te gaan en te praten dat ze toch wel eventjes hun mama’s hard misten :-S sorry dametjes – maar hun mama’s komen binnen 1,5 à 2 weken op bezoek en ze vonden het juist leuk om nu al eventjes een mamafiguur in de buurt te hebben J) ik had echt een fijne avond.

In mijn bedje kwam dan wel het gemis naar mijn 2 fantastische dochters en heb ik nog tot (voor mij en voor hier toch) een stuk in de nacht al mijn nieuwe belwaarde van deze ochtend op gesmst J Karlijn had vandaag haar turnfeest en ik vind het zeer erg dat ik dit niet kan meemaken, ik zie ze zo graag bezig en Linde had vandaag haar 30+ fuif van de scouts als sponsering voor hun buitenlands kamp naar Bulgarije in de zomer en ook hier had ik zo graag bijgeweest en met vriendinnen gaan dansen en tetteren … maar ja, soms moet een mens eens dingen missen in zijn leven omdat er andere dingen aan het gebeuren zijn (die natuurlijk ook heel leuk zijn) ook mijn ventje begin ik hier toch wel heel erg hard te missen want in Kameroen konden we regelmatig telefoneren om bij te praten, maar hier is zo weinig bereik en via sms is hij nog minder een grote prater dan in het echt. :-S het aftellen is nu wel echt begonnen.